یونس ( Jonah )

یونس پسر اَمِتّای‌ از اهالی جَتّ حافَر و از طایفه زبولون می‌باشد که در دوران سلطنت یرُبْعام‌ دوم، چهاردهمین پادشاه اسرائیل می‌زیسته است.

وی از انبیای حکومت شمالی اسرائیل بود و نبوت خود را در اوایل سلطنت یربعام دوم آغاز کرد، بنابراین وی همزمان و معاصر با هوشع و عاموس نبی یا احتمالا قبل از آنان بوده است.

یونس پنجمین نبی از دوازده انبیای کوچک می‌باشد و تمامی‌اطلاعات در مورد وی در کتاب یونس که به نام خود او می‌باشد، وجود دارد.

 

( یونس نبی به عبری : ( יוֹנָה

یونس از خداوند دستور می‌یابد که به نینوا برود و ندا کند که شرارت ایشان به حضور خداوند برآمده است. یونس به راه میفتاد اما نه به سمت نینوا(عراق کنونی) بلکه به سمت یافا (یافو)، جائی که او بر کشتی به مقصد ترشیش(ترتسوس در اسپانیا کنونی) سوار می‌شود.

در واقع، او از اسرائیل به سمت عکس جهت دستور داده شده، فرار می‌کند. خداوند کشتی را دچار طوفان شدیدی می‌کند، بطوری که نزدیک است کشتی شکسته شود.

در این جریان یونس که مسوول این حادثه است، در خواب است. بر ملوانان و مسافران نیز معلوم میشود که او مسئول است و راه حل را از او می‌پرسند که پاسخ می‌دهد:

مرا برداشته به دریا بیندازید که دریا برای شما ساکن خواهد شد.

مردمان سعی می‌کنند که با تلاش کشتی را نجات دهند اما موفق نمی‌شوند. ناچار یونس را در دریا می‌اندازند و دریا دفعتاًّ آرام می‌شود. مردمان در کشتی، از خداوند ترسان شده و برای او قربانی می‌کنند. اما یونس توسط ماهی بزرگی بلعیده می‌شود و سه روز و سه شب در شکم ماهی می‌ماند.

یونس به درگاه خداوند زاری و تضرع می‌کند.پس خداوند ماهی را امر فرمود و یونس را بر خشکی قی کرد.

خداوند دستور خود را تکرار می‌کند. اما اینبار یونس به نینوا می‌رود و در آنجا نبوت می‌کند : "بعد از چهل روز نینوا سرنگون خواهد شد.

این نبوت سبب توبه و بازگشت مردم نینوا می‌شود تا جائی که پادشاه نینوا هم پلاس پوشیده و بر خاکستر توبه می‌نشیند. مردم نینوا اعلام توبه می‌کنند و همه روز می‌گیرند و حتی بهایم و گاوان چیزی نمی‌خورند و نمی‌نوشند.

 آنان به لطف خدا امیدوارند، پس خدا بازگشته آنها را از شرارت و ظلمشان می‌پذیرد.

اما یونس از بخشش خداوند و فیضش بر مردم نینوا عصبانی می‌شود. و نزد خدا دعا نموده گفت:

ای خداوند ، آیا این سخن من نبود، حینی که در ولایت خود بودم. و از این سبب به فرار کردن به ترشیش مبادرت نمودم، زیرا می‌دانستم که تو خدای کریم و رحیم و دیر غضب و کثیر الاحسان هستی و از بلا پشیمان میشوی؟

 پس حال،ای خداوند، جانم را از من بگیر زیرا که مردن از زنده ماندن برای من بهتر است.

 

یونس از شهر بیرون رفته، بطرف شرقی شهر نشست و آنجا سایبانی برای خود ساخته زیر سایه اش نشست تا ببیند بر شهر چه واقع خواهد شد. و خدا کدویی رویانید و آن را بالای یونس نمّو داد تا بر سر وی سایه افکنده، او را از حزنش آسایش دهد و یونس از کدو بی نهایت شادمان شد.

امّا در فردای آن روز خدا کرْمی را فرمان داد تا کدو را زد و خشک کند. و چون آفتاب برآمد خدا باد شرقی گرم وزانید و آفتاب بر سر یونس تابید به حدّی که بیتاب شده، برای خود مسالت نمود که بمیرد و گفت: «مردن از زنده ماندن برای من بهتر است.» خدا به یونس جواب داد:

«آیا صواب است که به جهت کدو غضبناک شوی؟» او گفت : صواب است که تا به مرگ غضبناک شوم.

خداوند گفت : دل تو برای کدو بسوخت که برای آن زحمت نکشیدی و آن را نمّو ندادی که در یک شب بوجود آمد و در یک شب ضایع گردید. و آیا دل من به جهت نینوا شهر بزرگ نسوزد که در آن بیشتر از صد و بیست هزار کس می‌باشند که در میان راست و چپ تشخیص نمی‌توانند داد و نیز بهایم بسیار.

ماموریت ویژۀ یونس از طرف خداوند، رفتن به شهر نینوا و نجات اهالی آنجا می‌باشد. در نبوتهای وی پیروزی اسرائیل بر دشمنانش می‌باشد که طبق پیشگویی یونس نبی، یرُبْعام‌ دوم تمامی‌زمینهای اسرائیل‌ را كه‌ بین‌ گذرگاه‌ حمات‌ در شمال‌ و دریای‌ مرده‌ در جنوب‌ واقع‌ شده‌ بود، باز پس گرفت‌؛ وی شهر دمشق و حمات را که در دست یهودا بود، نیز پس گرفت.

منابع کتاب مقدس: 

یونس باب ۱ - پادشاهان دوم باب ۱۴

یونس باب ۱ آیه ۱ تا ۲ 

۱ و كلام‌ خداوند بر یونس‌ بن‌ اَمِتّای‌ نازل‌ شده‌، گفت‌: ۲ «برخیز و به‌ نینوا شهر بزرگ‌ برو و بر آن‌ ندا كن‌ زیرا كه‌ شرارت‌ ایشان‌ به‌ حضور من‌ برآمده‌ است‌.»   

پادشاهان دوم باب ۱۴ آیه ۲۵ 

۲۵ او حدود اسرائیل‌ را از مدخل‌ حَمات‌ تا دریای‌ عَرَبَه‌ استرداد نمود، موافق‌ كلامی‌كه‌ یهُوَه‌، خدای‌ اسرائیل‌، به‌ واسطة‌ بندة‌ خود یونسْ بن‌ اَمِتّای‌ نبی‌ كه‌ از جَتّ حافَر بود، گفته‌ بود.

یونس  Jonah   

.به معنای " کبوتر، جگرگوشه " می باشد